Semmelweis museum
In de hart van Boedapest, Hongarije, staat het kleine maar indrukwekkende Semmelweis museum, ter ere van een man die de medische wereld in de 19e eeuw heeft getransformeerd: Dr. Ignacz Semmelweis.
Het leven van Semmelweis leest als een tragedie van enerzijds wetenschappelijke frustratie maar anderzijds voldoening en en overwinning. Semmelweis leefde in een periode waarin de noodzaak van hygiënische maatregelen in de geneeskunde niet algemeen werd erkend. Aanvankelijk weigerden veel artsen zijn theorieën en inzichten te accepteren, wat zijn boodschap des te krachtiger maakte en ons nu, meer dan ooit, herinnert aan het belang van persoonlijke hygiëne.
Ignacz Semmelweis werd geboren op 1 juli 1818 in Buda, het huidige deel van Boedapest. Hij kwam uit een welgestelde familie en kreeg een uitstekende opleiding. Semmelweis studeerde geneeskunde aan de Universiteiten van Pest en van Wenen, waar hij in 1844 afstudeerde; vijf dagen nadat zijn moeder overleed. Na zijn geneeskunde studie bekwaamde hij zich verder in de chirurgie en de verloskunde, en in juli 1846 werd hij benoemd als medisch specialist in de verloskunde in de Vrouwenkliniek in Wenen, die onder leiding stond van professor Klein.
Hier werd hij geconfronteerd werd met de hoge sterftecijfers onder kraamvrouwen. In die tijd waren er twee afdelingen in de kliniek, één waar voornamelijk vroedvrouwen werkten, en één waar medische studenten de patiënten begeleidden. De sterfte aan kraamvrouwenkoorts was rond de 3% in de eerste afdeling, maar tot wel 18% in de tweede afdeling! Het viel op dat vrouwen die bevielen in de vroege ochtend, meestal meer kans hadden om te overlijden dan vrouwen die overdag bevielen. Dit wekte zijn nieuwsgierigheid en leidde tot een diepgaand onderzoek. In de vroege jaren 1800 was er nog weinig begrip van infectiepreventie, en artsen voerden vaak hun taken uit zonder enige vorm van hygiëne. Semmelweis begon op te merken dat de artsen en student-artsen die bevallingen hielpen, vaak ook overleden vrouwen onderzochten zonder hun handen goed te ontsmetten. Hij kwam op het idee dat een soort besmetting, veroorzaakt door deze “klinische infecties”, verantwoordelijk kon zijn voor de enorme sterfte onder kraamvrouwen. Eén belangrijke en dramatische gebeurtenis ondersteunde zijn conclusies: de 44-jarige hoogleraar Kolletschka overleed in 1947 aan een beeld dat erg op dat van kraamvrouwenkoorts leek, nadat hij tijdens een autopsie in zijn vinger was geprikt door een student met het mes, dat voor de autopsie werd gebruikt. Kolletschka overleed, zo werd beschreven, een aantal dagen later aan de gevolgen van een zeer ernstige infectie. In 1847 introduceerde Semmelweis daarom een procedure om de handen grondig te wassen met een chlooroplossing voordat studenten bevallingen bijwoonden en uitvoerden. Het resultaat was verbluffend; de sterftecijfers daalden van meer dan 18% naar minder dan 2%. Dit ontdekkingsproces was essentieel voor de verdere ontwikkeling van hygiënische praktijken in de geneeskunde.
Recente reacties