Piloten met type 1 diabetes kunnen met de juiste begeleiding prima hun functie uitoefenen.
Het is misschien geen toeval dat ik dit stukje schrijf op 10 km hoogte, op een KLM vlucht terug van Amerika naar Schiphol. Het afgelopen jaar kreeg ik twee keer een e-mail van een collega met een vraag over de gevolgen van type 1 diabetes voor een piloot in de commerciële luchtvaart.
Precieze mensen
Piloten zijn volgens mij precieze mensen. Dat moet wel als je een machine als een Boeing 747 (waar ik momenteel in zit) of soms nog groter in de lucht moet krijgen, houden, en daarna weer veilig aan de grond zetten. In de zorg wordt terecht vaak gerefereerd aan de grote aandacht voor veiligheid en betrouwbaarheid die de luchtvaart (in de Westerse wereld) zo kenmerkt. In zijn boek The Checklist Manifesto verwijst de beroemde chirurg Atul Gawande hier herhaaldelijk naar.
Insuline
Er zijn niet veel piloten met type 1 diabetes in actieve dienst. Als een piloot, door type 1 of type 2 diabetes, insuline moet gaan spuiten, mag hij of zij ineens niet meer vliegen. Wie de regelgeving dienaangaande er op na slaat, komt in een oerwoud van regels terecht. Voor een (aspirant) piloot betekende het krijgen van type 1 diabetes dan ook vaak het einde van zijn of haar carrière. Iedereen die mensen met type 1 diabetes begeleidt, diabetesverpleegkundige of internist, weet echter al jaren dat met de huidige hulpmiddelen en mogelijkheden van glucose zelfcontrole en aanpassing van de insuline dosering een goede en strakke diabetes regulatie steeds gemakkelijker is geworden. Over het algemeen zijn luchtvaart autoriteiten in het geval van een piloot met type 1 diabetes bang voor het ontstaan van hypoglycemie en de gevolgen daarvan. Een goed geschoolde piloot, die net zo goed voor zijn lichaam als voor zijn vliegtuig zorgt, kan bij naderende hypoglycemie (en natuurlijk ook hyperglycemie) echter snel handelen en zo de gevolgen daarvan voorkomen. Goede diabeteseducatie en begeleiding, welke vanzelfsprekend is in een land als Nederland, kunnen er voor zorgen dat ook een piloot uitermate goed in staat is om alle facetten van diabetes zelfmanagement goed in de vingers te krijgen. Nieuwe technieken als real-time continue glucose monitoring, met een sensor als die van DexCom, of met een FreeStyle Libre, kunnen hierbij nog meer comfort, inzicht en ‘early warning’ bieden. Natuurlijk zijn er verschillen wanneer je de verantwoordelijkheid hebt voor een vliegtuig met 300 personen, of je eigen auto met je kinderen op de achterbank. Toch denk ik dat goed voor je zelf zorgen en optimaal met je diabetes omgaan gemakkelijker is dan transatlantisch met een groot passagiersvliegtuig vliegen.
Versoepeling
Diabetes hulpverleners en -organisaties dringen al veel langer aan op versoepeling van de regels voor piloten met type 1 diabetes. En ja, in augustus 2012 maakte de Engelse CAA, de Civil Aviation Authority, bekend dat piloten met type 1 diabetes voortaan ook voor commerciële maatschappijen mochten vliegen. Dergelijke piloten worden intensief begeleid en regelmatig onderzocht en gekeurd. In principe worden zij iedere 6 maanden gecontroleerd door een medisch specialist van de CAA. Meer details dienaangaande zijn te vinden in de Diabetes Certification Guidance, gedateerd 03/2013 v2.0 van de CAA). Inmiddels zijn in een zgn. Briefing Sheet ook instructies vastgelegd over de wijze en frequentie waarmee piloten zich zelf moeten controleren en de insuline dosering en koolhydraat inname dienen aan te passen (Diabetes Briefing Sheet, 03/2013 v2.0). Hierin valt onder andere te lezen: “To ensure flight safety, diabetic medical certificate holders with diabetes treated with medicines that can cause low blood sugar are required to perform additional tests to a schedule set out below according to the medicines they take. This is to ensure that a flight or shift is not commenced with too high or too low a sugar level, and that the blood sugars are maintained within the range 5-15 mmol/l during the flight/shift.”
Ongelijkheid
Helaas hebben nog lang niet alle landen en vliegmaatschappijen deze afspraken doorgevoerd. Deze rechtsongelijkheid is uitermate vervelend. Zo kan het betekenen dat een piloot in Nederland ineens zijn functie niet meer mag uitoefenen, of – nog schrijnender – midden in de opleiding zit en ineens deze moet stoppen en alle geïnvesteerde geldmiddelen kwijt is. Het is te hopen dat ook in Nederland de CAA richtlijnen snel worden doorgevoerd.
Voor meer informatie:
http://www.flightglobal.com/news/articles/uk-caa-clears-diabetic-pilots-and-air-traffic-controllers-375440/
http://www.pilotswithdiabetes.com/pages/uk.html
Met dank aan Niek Valk, internist-endocrinoloog, Beverwijk, en Frits Kemperman, internist, Den Bosch.
Recente reacties